Çfarë është gjumi polifazik?
Ndryshe nga gjumi monophasik – modeli klasik me 7-8 orë gjumë të pandërprerë gjatë natës – gjumi polifazik nënkupton ndarjen e pushimit në disa cikle më të vegjël gjatë ditës dhe natës. Kjo metodë është përdorur në periudha të ndryshme të historisë dhe nga individë që kanë dashur të fitojnë më shumë orë aktive brenda 24 orëve.
Modelet kryesore
Ekzistojnë disa variante të gjumit polifazik:
Bifazik – gjumë gjatë natës dhe një sy gjumë pasdite (i zakonshëm në shumë kultura mesdhetare).
Everyman – 3–4 orë gjumë kryesor gjatë natës + 2–3 sy gjumë të shkurtra gjatë ditës.
Uberman – vetëm sy gjumë 20–30 minutësh të shpërndarë 6–8 herë në ditë.
Dymaxion – një version ekstrem me katër sy gjumë nga 30 minuta, duke bërë vetëm 2 orë gjumë në 24 orë.
Kush e ka përdorur?
Ka raporte se personalitete të famshme si Leonardo da Vinci, Nikola Tesla dhe Winston Churchill kanë eksperimentuar me gjumin polifazik për të pasur më shumë kohë për punë dhe krijimtari. Sot, kjo metodë tërheq sidomos sipërmarrës, studentë apo individë të angazhuar në projekte intensive, të cilët kërkojnë të rrisin produktivitetin.
A funksionon vërtet?
Shkenca moderne e sheh gjumin polifazik me skepticizëm.
Avantazhet e mundshme: më shumë orë të lira në ditë, fleksibilitet në punë dhe ndonjëherë përqendrim i përkohshëm.
Disavantazhet: mungesë e gjumit të thellë REM, lodhje e akumuluar, rrezik për shëndetin kardiovaskular dhe imunitar, si dhe vështirësi sociale (pasi rutina nuk përputhet me ritmin e shumicës së njerëzve).
Gjumi polifazik është një eksperiment i guximshëm dhe intriguese si koncept, por jo gjithmonë i qëndrueshëm për shëndetin afatgjatë. Ndonëse disa njerëz mund ta përballojnë për periudha të shkurtra, shumica e ekspertëve këshillojnë që gjumi monophasik ose bifazik me sy gjumë pasdite mbetet modeli më i shëndetshëm. Në fund, gjumi nuk është luks – është baza e funksionimit të trurit dhe trupit.
Photo by Andrea Piacquadio: https://www.pexels.com/photo/selective-focus-photo-of-woman-wearing-eyeglasses-while-closing-her-eyes-3807850/
