Filmat e Disney-t janë më shumë se përralla për fëmijë. Nën ngjyrat, muzikën dhe magjinë, ato fshehin simbolika të thella psikologjike dhe filozofike që flasin për ndjenjat më të brishta të njeriut. Çdo histori, në thelb, është një rrugëtim i brendshëm drejt vetëpranimit, humbjes dhe dashurisë. Dhe ndoshta kjo është arsyeja pse edhe si të rritur, ne vazhdojmë t’i shohim me të njëjtën ndjesi: sepse na njohin më mirë se ç’mendojmë.

Plaga e brendshme – themeli i çdo protagonisti

Nga Simba te Elsa, nga Ariel te Belle, çdo personazh i Disney-t fillon udhëtimin e tij me një plagë emocionale: një humbje, një ndalim, një ndjenjë faji apo vetmie. Kjo nuk është rastësi. Në psikologji, ky moment quhet “thirrja për transformim” – pika ku njeriu përballet me vetveten dhe nis rrugën e rritjes.

Simba përballet me fajin dhe përgjegjësinë.

Elsa me frikën e fuqisë dhe pranimit të vetes.

Ariel me etjen për identitet dhe liri.

Disney e ka kuptuar diçka thelbësore për shpirtin njerëzor: publiku lidhet jo me përsosmërinë, por me brishtësinë.

Simbolet e fshehta të transformimit

Filmat e Disney-t janë të mbushur me simbolika arketipore, që vijnë nga mitet, psikologjia jungiane dhe kulturat e lashta.

Udhëtimi përmes pyllit përfaqëson hyrjen në nënvetëdije.
Pasqyra (si në “Snow White”) është simbol i ndërgjegjes dhe përballjes me vetveten.

Transformimi fizik (nga bretkocë në princ, apo nga përbindësh në njeri) tregon shndërrimin e brendshëm – kalimin nga frika në vetëdije.

Disney i flet fëmijës që kemi brenda, duke përdorur gjuhën e metaforave që psikika jonë e kupton pa fjalë.

Mesazhet e ndërgjegjes – kur përralla bëhet mësim shpirtëror

Nën çdo këngë apo skenë magjike, fshihet një mesazh psikologjik:

“Let It Go” është një himn i çlirimit emocional.

“Hakuna Matata” mëson pranimin e jetës pa fajin e së kaluarës.

“Beauty and the Beast” na kujton se dashuria është aftësia për të parë përtej formës.

Këto nuk janë thjesht mesazhe për fëmijë, por ushtrime të buta të ndërgjegjes, që mësojnë empatinë, durimin dhe guximin për të dashur edhe atë që është ndryshe.

Pse i duam Disney-t edhe si të rritur

Kur rritemi, bota na mëson logjikën; por filmat e Disney-t na kujtojnë gjuhën e shpirtit. Ato na rikthejnë në një vend ku frika, humbja dhe shpresa bashkëjetojnë, dhe ku çdo dhimbje ka një kuptim.
Personazhet e tyre na bëjnë të qajmë, jo sepse janë fëmijërore, por sepse janë thellësisht njerëzore. Në to shohim vetveten – fëmijën që ende kërkon dashuri, prindin që ende ka frikë të humbasë, njeriun që kërkon dritën e tij pas çdo stuhie.

Në fund, sekreti më i madh i filmave të Disney-t është se ata nuk tregojnë histori për botën, por për shpirtin. Dhe çdo herë që i shohim, një pjesë e vogël e fëmijës brenda nesh zgjohet – për të kujtuar se edhe pas dhimbjes, jeta mbetet magjike.

Photo by Rick Han: https://www.pexels.com/photo/photo-of-fireworks-display-during-evening-3428289/