Në arktikun e largët të Norvegjisë, ndodhet Longyearbyen, një qytet i vogël dhe i jashtëzakonshëm në ishujt Svalbard. Aty ligji ndalon diçka që duket e pamundur: të vdesësh. Arsyeja nuk është filozofike, por plotësisht shkencore dhe praktike. Ngricat e përhershme të tokës e bëjnë të pamundur dekompozimin e trupave, duke ruajtur trupin e njeriut të vdekur pothuajse të paprekur për dekada me radhë.
Kjo veçori është zbuluar që në mesin e shekullit të kaluar, kur studiuesit vunë re se trupat e varrosur në varrezat e qytetit nuk kishin dekompozuar as pas shumë vitesh. Në disa raste, madje, në trupat e ngrirë janë gjetur ende gjurmë të viruseve të vjetër, si ai i gripit spanjoll të vitit 1918. Kjo ngriti shqetësime për rrezikun e shpërthimeve të mundshme epidemike nëse varrezat do të hapeshin përsëri.
Për këtë arsye, autoritetet norvegjeze ndaluan varrimet në Longyearbyen. Sot, askush nuk mund të varroset atje dhe, nëse një banor vdes, trupi transportohet në pjesë të tjera të Norvegjisë për t’u prehur në tokë më të ngrohtë. Po ashtu, njerëzit që vuajnë nga sëmundje të rënda u këshillohet të zhvendosen në kontinent për trajtim, pasi qyteti nuk ka as kapacitete të mëdha mjekësore, as kushte për t’u përballur me dekompozimin natyral.
Longyearbyen është një nga vendbanimet më veriore në botë, me rreth 2 500 banorë nga më shumë se 50 vende. Klima e tij është e ashpër dhe dimrat janë të gjatë, me muaj të tërë pa dritë dielli. Megjithatë, qyteti mbetet një vend i veçantë, ku jeta zhvillohet në kufijtë e natyrës, dhe ligji për “ndalimin e vdekjes” është bërë simbol i kësaj marrëdhënieje të çuditshme mes njeriut dhe akullit.
Në këtë qytet të bardhë, ku jeta dhe vdekja kanë marrë kuptime të tjera, njeriu përballet përditë me paradoksin më të thellë të ekzistencës: në vendin ku gjithçka mbetet e ngrirë, jeta vazhdon të ecë përpara me një ngrohtësi njerëzore që sfidon akullin.
Photo by Tobias Bjørkli: https://www.pexels.com/photo/aurora-borealis-1674624/
