Sot, më 28 Nëntor, shqiptarët anembanë botës festojnë 113-vjetorin e shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë një nga ngjarjet më të mëdha dhe më domethënëse të historisë sonë kombëtare.
Më 28 nëntor 1912, në Vlorë, Ismail Qemali ngriti flamurin kuqezi dhe shpalli lindjen e shtetit shqiptar, duke i dhënë fund gati pesë shekujve sundim osman. Ky akt historik shënoi kulmin e përpjekjeve shekullore për liri, identitet kombëtar dhe vetëvendosje.
Kuvendi i Vlorës dhe lindja e shtetit shqiptar
Në Kuvendin historik të Vlorës morën pjesë 83 delegatë nga të gjitha trevat shqiptare, të cilët përfaqësuan interesat dhe aspiratat e popullit në një moment kritik për fatin e trojeve shqiptare. Prej tyre, 40 firmosën Aktin e Pavarësisë – dokumenti themelor që sanksionoi krijimin e shtetit të ri shqiptar.
Menjëherë pas shpalljes së pavarësisë, Asambleja e Vlorës formoi Qeverinë e Përkohshme të Shqipërisë së Pavarur, me Ismail Qemal bej Vlorën si kryeministër. U ngrit gjithashtu Pleqësia, një organ këshillimor që ndihmoi në hapat e parë të organizimit të shtetit, në një kohë me sfida të shumta të brendshme dhe presione të jashtme.
Kryengritjet e vitit 1912 dhe lëvizjet e mëparshme kombëtare i treguan shteteve ballkanike dhe Fuqive të Mëdha se shqiptarët ishin të vendosur për të pasur shtetin e tyre. Pavarësia nuk erdhi si akt i izoluar, por si rezultat i një procesi të gjatë politik, diplomatik dhe ushtarak.
Roli i Ismail Qemalit dhe sfidat e para të shtetit të ri
Ismail Qemali mbetet një nga figurat më të ndritura të politikës shqiptare. Ai punoi me këmbëngulje për njohjen ndërkombëtare të Shqipërisë dhe për konsolidimin e shtetit të sapoformuar, megjithëse konteksti ndërkombëtar dhe interesat e Fuqive të Mëdha e bënë këtë proces tepër të vështirë.
Për shkak të krizave të brendshme, intrigave politike dhe presioneve të jashtme, ai u detyrua të jepte dorëheqjen nga drejtimi i Qeverisë së Përkohshme më 22 janar 1914, duke ia kaluar pushtetin Komisionit Ndërkombëtar të Kontrollit. Më pas u largua në Itali, ku ndërroi jetë më 24 janar 1919, në rrethana që edhe sot mbeten objekt debatesh dhe hipotezash.
28 Nëntori: dy data, një simbolikë
28 Nëntori ka një simbolikë të dyfishtë në historinë shqiptare. Pikërisht në këtë datë, në vitin 1443, Gjergj Kastrioti Skënderbeu ngriti flamurin shqiptar në Krujë, duke nisur epokën e rezistencës së gjatë kundër Perandorisë Osmane.
Prandaj, Dita e Flamurit bashkon dy momente vendimtare: qëndresën shekullore të Skënderbeut dhe shpalljen e Pavarësisë në Vlorë. Dy ngjarje të ndara në kohë, por të ndërthurura në kujtesën kombëtare, që formësuan identitetin dhe ndërgjegjen shqiptare.
Festime në Shqipëri, Kosovë dhe diasporë
Sot, në të gjitha qytetet e Shqipërisë, Kosovës dhe kudo ku jetojnë shqiptarë, zhvillohen aktivitete festive, ceremoni zyrtare, homazhe dhe koncerte për të nderuar Pavarësinë dhe flamurin kuqezi.
Në Vlorë, qendra historike e kësaj dite, mbahet ceremonia kryesore shtetërore. Institucionet kulturore dhe shkollat organizojnë ekspozita, tubime, orë letrare dhe veprimtari kushtuar figurave të Rilindjes Kombëtare dhe atdhetarëve që kontribuuan në shpalljen e Pavarësisë.
Flamuri kuqezi valëvitet në ballkone, institucione publike, sheshe dhe në çdo cep ku ka shqiptarë, si simbol i krenarisë, bashkimit dhe aspiratave të përbashkëta.
