Lajmi për shtrimin e fundit të Brigitte Bardot në spital në Rivierën Franceze disa muaj më parë, edhe pse ajo e minimizoi menjëherë me një “Jam mirë dhe nuk kam ndërmend të iki”, të kujton një të vërtetë të ftohtë: rinia e përjetshme ekziston vetëm në film. Bardot, figura që mishëroi mitin erotik të Francës së epokës “yé yé”, e jetoi pleqërinë e saj në izolim dhe polemika, një fund që bie në kontrast të fortë me idenë e lirisë seksuale që ajo vetë ndihmoi ta sillte në skenë.
Në një mënyrë të çuditshme, ajo ishte gjithmonë antiteza e Sophia Loren, bashkëmoshatare e lindur në të njëjtën ditë, 28 shtator 1934. Nëse Loren simbolizonte femrën klasike mesdhetare, shpërthim elegancë dhe traditë, BB ishte dielli i paqetë: bionde, lozonjare, e pabindur, një shenjë e qartë se feminiteti po ndryshonte, në veshje, në sjellje, në vetë idenë e rinisë si fuqi.
Dhe ajo revolucion u bë aq i madh, sa nuk kishte më nevojë për emër e mbiemër. Mjaftonin inicialet: BB.
Filmi që e ktheu në “bombë” quhej Dhe Zoti krijoi gruan, 1956. Një sensacion që tronditi moralin e kohës dhe e bëri Bardot simbol global. Edhe bikini, dy copëshi që sot duket i zakonshëm, u lidh fuqishëm me figurën e saj, duke u shndërruar në shenjë kohe. Kritikat në fillim ishin të ashpra, shumë prej tyre me përçmim moral. Në Shtetet e Bashkuara shpërthyen protesta, pati përplasje me rregullat e censurës së epokës dhe u raportuan edhe presione ndaj kinemave që donin ta shfaqnin. Në Spanjë, filmi u vonua deri më 1971, plot pesëmbëdhjetë vjet pas jehonës botërore.
Nuk ishte vetëm filmi. Ishte mënyra si ajo e mbante trupin, si ecte, si e linte flokun, si refuzonte “armaturën” e femrës tradicionale. Pa korsetë, pa shtrëngesa, pa llaqe, pa taka që të impononin një rol. Me balerina, pantallona Capri, bluza marinari dhe një pamje që dukej e rastësishme, por ishte qëndrimi më i fortë i kohës: e drejta për të qenë vetja. Në moshën 22 vjeç, ajo ishte simbol seksual dhe kjo, për shoqërinë, nënkuptonte ndryshim cikli. Vajzat adoleshente nisën të shiheshin si fuqi dhe jo si dekor.
Intelektualët e kohës, larg ta dënonin, e glorifikuan. Simone de Beauvoir e përshkroi si një shtysë që lëviz historinë e grave, sepse Bardot e përjetonte botën përmes shqisave dhe instinktit, jo përmes rregullave. Ajo nuk e adhuronte suksesin, as etiketën e tapetin e kuq. Nuk i donte stolitë, as retorikën e famës. Dhe mbi të gjitha, e donte lirinë e saj me një këmbëngulje që shpesh e bënte edhe të pakapshme.
Në dashuri, mitologjia e saj është po aq e madhe sa rolet. U martua shumë herët me Roger Vadim, kur ishte vetëm 18 vjeçe, por jeta e saj sentimentale u bë e trazuar, shpesh impulsive, herë e ëmbël e herë autoritare. U përfol për shumë lidhje, për pasione të zjarrta, për një mënyrë të jetuari ku dëshira ishte ligj. Nga Jacques Charrier, me të cilin pati djalin e saj të vetëm, Nicolas Jacques, te emra si Sacha Distel, Warren Beatty dhe Serge Gainsbourg, i cili kompozoi këngën e famshme Je t’aime moi non plus fillimisht për të, para se ajo të lidhej më vonë me një histori tjetër.
Megjithatë, karriera e saj në kinema zgjati më pak sesa mitologjia që la pas. Në vitin 1973, në moshën 38 vjeç, Bardot u tërhoq nga filmi, e lodhur nga sipërfaqja, nga mekanika e famës, nga jeta që kërkonte gjithmonë të njëjtën grua në të njëjtën kornizë. Që atëherë, jetoi më e fshehur, kryesisht në shtëpinë e saj në La Madrague, në Saint Tropez, larg kamerave, larg zhurmës.
Aty nisi kthesa e madhe: lufta për të drejtat e kafshëve. Ajo e bëri këtë kauzë kuptimin e saj, një arsye për të vazhduar, një identitet të ri. Shpesh fliste me një ashpërsi që trondiste, duke thënë se ndihej më afër natyrës dhe kafshëve sesa njerëzve. Kjo është edhe pika ku nis paradoksi i saj më i errët: gruaja që dikur simbolizoi çlirimin, u kthye me kalimin e viteve në një figurë të debatueshme për qëndrime të ashpra dhe opinione që u lexuan si ultrakonservatore dhe përjashtuese.
Në këtë kontrast, historia e Bardot bëhet më e ndërlikuar se një ikonë mode. Ajo mbetet një dëshmi se jeta e një simboli publik mund të ndahet në dy: një epokë ku përfaqëson estetikë, liri dhe guxim, dhe një epokë tjetër ku i njëjti person bëhet i vështirë për t’u mbrojtur, i vështirë për t’u idealizuar.
Në një frazë që tingëllon si rrëfim i fundit, ajo vetë ka lënë të kuptohet se pas gjithë famës, pas gjithë adhurimit, pas gjithë bukurisë, mund të fshihet edhe një pafundësi mërzie. Ndoshta kjo është arsyeja pse ditët e saj të fundit, siç rrëfehet, u shënuan nga heshtja, natyra dhe një strehë e mbyllur, si një fortesë personale ku bota s’mund të hynte më.
Në fund, Bardot mbetet një ikonë që s’mund ta fusësh lehtë në një fjali. Ajo ishte revolucion estetik dhe kulturor, por edhe shembull se nonkonformizmi mund të të çojë njëkohësisht në çlirim dhe në mërgim ideor. Dhe pikërisht kjo e bën historinë e saj të fortë, të bukur dhe të pakëndshme njëkohësisht.
