Libri me një fjali

“Gjiganti i fjetur” është një reflektim i hollë dhe melankolik për kujtesën dhe harresën, si dhe për rolin që luajnë ato jo vetëm në jetën e individëve, por edhe në atë të vendeve e popujve.

Informacion i përgjithshëm rreth librit

“Gjiganti i fjetur” është një roman-fantazi i shkrimtarit Kazuo Ishiguro, fitues i çmimit Nobel në 2017. Për të shkruar këtë libër, Ishiguro mori frymëzim nga Epokat e Errëta në Britani. Ai kërkonte të shkruante një libër për kujtesën kolektive dhe mënyrën se si bashkëjetojnë shoqëritë luftarake me ngjarjet traumatike, duke harruar.

Ai e përjashtoi historinë moderne, sepse ngjarjet do të ishin tepër realiste dhe do të interpretoheshin fjalë për fjalë. Ndërsa, ajo Angli e panjohur e periudhës pas Arturit i siguronte materialin e duhur për subjektin e vet.

Pas vdekjes së mbretit Artur, saksonët dhe britonët jetonin në harmoni mes tyre. Si gjithë anëtarët e bashkësisë së tyre, Akseli dhe Beatrisi një çift pleqsh, vuajnë nga amnezia e thellë kolektive, që ata e kanë quajtur “mjegull”.

Ndonëse mezi arrijnë të kujtojnë copëza të së shkuarës, ndiejnë se dikur kanë pasur një djalë. Dy pleqtë nisen në kërkim të djalit të tyre në një rrugëtim përmes tokash të mbuluara nga një mjegull e dendur, që u ngatërron e u fshin kujtimet. Në vendin e britonëve dhe saksonëve, ku prej pak kohësh mbretëron paqja e vendosur nga mbreti Artur, të dy pleqtë hasin rrugës krijesa fantastike, përballen me mrekulli dhe u shpëtojnë rreziqeve vdekjeprurëse: një barkëtar i ngjashëm me Karontin, që shpie çifte si ata drejt një “ishulli me cilësi të veçanta”, duke lënë shpesh në tokë vejane fatzeza; fshatra të sulmuara nga përbindësha dhe pre e supersticioneve mizore; elfë, kukudhë, dragonj, shëronjës dhe murgj të pabesë, një kalorës, sër Gavinin, nipin e moshuar të Arturit, me sjellje kalorësiake dhe donkishoteske, një luftëtar trim e të paepur dhe një djalë riosh të pambrojtur... Përgjatë gjithë udhëtimit, Akseli dhe Beatrisi rreken të kujtojnë jetën që kanë kaluar së bashku. Në sipërfaqe shfaqen kujtime të bukura dhe dhembje të thella, një dashuri që ka kapërcyer çdo vështirësi, ndonëse e spërkatur me mërira të fshehura mirë dhe kaq të thella, saqë asnjëri prej dy protagonistëve nuk arrin të flasë qartë për to. Ky udhëtim do t’i shtyjë të mendojnë dhe të zbulojnë diçka për botën që i rrethon dhe për lidhjen e tyre fort të thellë dhe të pazgjidhshme.

Herë i egër, herë të tjera tepër prekës, romani i Ishiguro-s flet për kujtime të humbura, për dashurinë, luftën dhe hakmarrjen.

Kritika

Kur përqendrohesh vetëm në leximin e parë të kësaj historie me mjegulla, përbindësha, shpata dhe magjistrarë, ngjan sikur e tkurr librin thjesht në një përrallë; mirëpo, ai libër të jep më shumë se kaq. Është një ekzaminim i thellë i kujtesës dhe fajit, për mënyrën se si i kujtojmë traumat e shkuara kolektive.

Nga ana tjetër, është edhe një atmosferë sugjestionuese, që të shtyn të mos e lëshosh librin nga dora. “Gjiganti i fjetur” është “Gjueti fronesh” por me një ndërgjegje, “Shpata në shkëmb” e epokës së industrisë së traumës; një libër i bukur dhe prekës rreth detyrës për të kujtuar dhe nevojës për të harruar.

                                                  Alex Preston – The Guardian

Një hetim i thellë për kujtesën dhe fajin, por edhe një rrëfim i mbushur me atmosferë të jashtëzakonshme, një histori që lexohet kaq lehtë dhe përpihet me një frymë.

                                                The Guardian

“Gjiganti i fjetur” bën atë që bëjnë librat e mëdhenj: të mbetet gjatë në mendje pasi e ke lexuar, refuzon të largohet, duke të detyruar t’i rikthehesh gjithnjë e më shpesh.

                                              The New York Times

[...] Ishiguro i trajton rrëfimet letrare me anë të alegorisë dhe aluzionit. Njerëzit dhe gabimet e tyre janë në qendër të kësaj përralle.

                                             The Indipendent

Autori

Sër Kazuo Ishiguro është shkrimtar britanik me origjinë japoneze dhe Laureat i çmimit Nobel në Letërsi për vitin 2017.

Ishiguro konsiderohet sot si një nga shkrimtarët bashkëkohorë më të lëvduar të botës anglishtfolëse: ai është kandiduar katër herë për Man Booker Prize, duke e fituar çmimin në vitin 1989 pikërisht me romanin “Dita e mbetur”.

Një tjetër roman i tij “Mos më lër të shkoj”, i ribotuar nga Botimet Pegi në vitin 2017, u shpall nga revista Time si romani më i mirë i vitit 2005 dhe u përfshi në listën e 100 romaneve më të mira të gjuhës angleze (nga viti 1923 deri në 2005).

Ishiguro është autor i shtatë romaneve. Akademia suedeze e vlerësoi Ishiguron me çmimin "Nobel" në letërsi në vitin 2017, duke e përshkruar si një shkrimtar “i cili, në romane me një forcë të madhe emocionale, ka zbuluar humnerën që fshihet nën ndjesinë tonë të gënjeshtërt të lidhjes me botën.”

Botime Pegi ka botuar deri më tani tre prej librave të tij “Mos më lër të shkoj”, “Dita e mbetur” dhe “Gjiganti i fjetur”.

 

Fragmente nga libri

1) Gjiganti, dikur i varrosur mirë, tani po zgjohet. Kur të ngrihet në këmbë, çka do të ndodhë shpejt, lidhjet shoqërore mes nesh do të jenë po aq të brishta sa nyjat që bëjnë vashat e reja me kërcejt e luleve.

2) [..]ne, barkëtarët, kemi parë kaq shumë njerëz ndër vite, saqë e dallojmë lehtë gënjeshtrën. Veç kësaj, kur udhëtarët rrëfejnë kujtimet e tyre më të dashura, e kanë të pamundur ta fshehin të vërtetën. Një çift

mund të thotë se ka një lidhje të fortë dashurie, por ne, barkëtarët, jemi në gjendje të dallojmë zemërimin, mllefin, madje edhe urrejtjen ose një mërzi të thellë. Ndonjëherë, frikën nga vetmia dhe asgjë tjetër.

Dashuritë e gjata që u bëjnë bëjnë ballë viteve: këto po, që i hasim rrallë.

3) ...po sikur ajo që ruajmë sot në zemër t’u ngjajë këtyre pikave të shiut që na bien mbi kokë nga gjethet e pemës, ndonëse qielli vetë është kthjelluar e s’bie shi prej kohësh. Po sikur, pa këto kujtime, dashuria jonë të jetë e paracaktuar të vdesë, duke u shuar ngadalë?

4) Si mund të shërohen plagët e vjetra, kur krimbat gëlojnë në to? Si mund të mbretërojë përjetë një paqe e ngritur mbi masakrat apo dredhitë e një magjistari? E kuptoj se me sa zell dëshironi që tmerret tuaja të vjetra të pluhurosen në hiç. Por ato presin nën shtresën e tokës, si kocka të bardha që njerëzit t’i zhvarrosin.

 

Titulli: Gjiganti i fjetur

Titulli në origjinal: The buried giant

Autori: Kazuo Ishiguro

Përktheu: Renato Kalemi

Zhanri: Roman

Data e botimit: Shtator, 2019

Numri i faqeve: 350

Çmimi: 1000 lekë

Koleksioni: Nobel