Many hope that the virus will disappear as soon as possible. Some virologists are of the opinion that this virus may become endemic after the appearance of Omicron. Which means: We have to live with it.
Endemi: Constant threat
A disease, which occurs regularly in certain regions is defined as endemic. In one endemic, the number of patients remains more or less constant, it is higher than in other regions, but does not increase over time. At a given time more or less the same number of people get sick. A typical example of endemism is malaria. This disease affects about 300 million people a year, mainly in the tropics.
The World Health Organization, WHO was of the opinion as early as May 2020, that the Corona virus could become an endemic virus. The Omikron and Delta variants showed that the virus adapts to the flu. Which means he is now among humanity, and in certain regions we will have to learn to live with this because he will not disappear anymore.
Epidemic: Only in one region
An epidemic is spoken of when a disease appears unusually frequent in a region at a given time. And a pandemic is an epidemic that transcends the borders of a country or even a continent. This means, first of all, that successful control of the disease depends on the cooperation of the health systems of different countries. The geographical opposite of a pandemic is endemic.
If the number of diseases in a certain region rises above the normal expected endemic level, then we are talking about an epidemic. But if the cases of diseases are localized only in one place, there is talk of an outbreak.
Një epidemi krijohet për shembull, kur ndryshon forca goditëse e një virusi të caktuar. Viruset pësojnë mutacione dhe bëhen kështu më infektues. Edhe kur shfaqen sëmundje të reja në një rajon të caktuar mund të kalohet në një epidemi. Kusht për këtë është që sëmundja të transmentohet nga njeriu tek njeriu. Për shembull, sëmundja e lisë, që në fillim të shekullit të 16-të u soll nga pushtuesit europianë të kontinentit në Amerikë. Për shkak se popullsia indigjene nuk kishte qenë kurrë në kontakt më parë me këtë sëmundje, ajo nuk kishte asnjë lloj imunizimi ndaj saj. Sipas disa llogaritjeve, gati 90% e popullsisë indigjene të Amerikës ra viktimë e sëmundjes së lisë.
Pandemia: Përhapje botërore
Kurse kur një sëmundje përhapet përtej vendeve e kontinenteve flitet për një pandemi. Sipas OBSH pandemitë shkaktohen kryesisht nga tipa të rinj virusesh e patogjenësh të tjerë. Këto mund të jenë zoonozat, pra sëmundje që kalojnë nga kafshët tek njeriu. Nëse një sëmundje është e re për njeriun, shumë pak vetë mund jenë imunë ndaj saj. Kjo bën që shumë njerëz sëmuren njëkohësisht. Se sa e rrezikshme apo vdekjeprurëse është ecuria e sëmundjes, varet nga virusi specifik apo gjendja shëndetësore e njeriut.
Por edhe nëse një sëmundje në mënyrë proporcionale në shumicën e rasteve ka ecuri të padëmshme, mundet që numri i të sëmurëve rëndë në një pandemi të jetë shumë i lartë. Kjo lidhet thjesht me atë, që në total janë infektuar shumë vetë me virusin. Një sëmundje tipike që merr përmasa pandemike herë pas here është gripi. Gripi spanjoll në vitin 1918 ka shkaktuar 25-50 milionë viktima, më shumë se në Luftën e Parë Botërore. Por edhe në një pandemi zona të caktuara apo rajone të caktuara mund të mbeten të paprekura prej saj, ishujt apo zonat malore psh. Sot trafiku ajror e shton përhapjen e shpejtë të pandemive.
The notions of epidemic and pandemic are normally associated with infectious diseases. But because these signal an emergency and need to be acted upon quickly, the definitions are also used for other non-communicable diseases, such as the diabetes epidemic.
DW
