Për shumë njerëz, çdo shkelje e ekskluzivitetit seksual parashikon katastrofë.
“Ai më tradhtoi. Mbaroi!"
Edhe kur tradhtia nuk shkakton ndarje, shpesh shkakton dëme të rënda në marrëdhënie.
Njerëzit e çiftuar kanë çdo të drejtë të insistojnë në monogami, por është e qartë se shumë njerëz e kanë të pamundur të kufizohen vetëm në një partner për gjithë jetën.
A janë njerëzit natyrshëm monogamë?
Shumë këmbëngulin se monogamia është "e natyrshme".
Në fakt, vetëm rreth 9 për qind e specieve të gjitarëve çiftëzohen gjatë gjithë jetës, dhe midis njerëzve, përhapja e tradhtisë i fshin pohimet se ekskluziviteti seksual është i lindur:
Në Bibël, poligamia ishte e zakonshme, disa gra ose një grua zyrtare plus konkubina. Në Zanafilla, Jakobi ka dy gra, Lean dhe Rakelën, dhe dy konkubina, Bilhah dhe Zilpah.
Mbrojtësit e monogamisë strikte shpesh pretendojnë se jo-monogamia thjesht nuk funksionon.
Për shumicën, kjo mund të jetë e vërtetë, por sipas Psycologhy Today shumë çifte me lidhje afatgjatë kanë praktikuar herë pas here jo-monogaminë për dekada:
Një çift, së bashku për 15 vjet, janë monogamë, por çdo vit për ditëlindjen e gruas, burri i saj organizon çdo vit një treshe me një burrë tjetër.
Një tjetër, të martuar 20 vjet, është në thelb monogame, çdo muaj gruaja kalon një fundjavë me partnerin e saj tjetër.
Një tjetër çift, së bashku 25 vjet, ruajnë monogaminë në shtëpi, por i japon njëri-tjetrit "leje", kur njëri udhëton për biznes.
Nëse monogamia është e natyrshme, pse kaq shumë romane, shfaqje, filma, këngë dhe shfaqje televizive sillen rreth tradhtisë?
Disa vëzhgime:
“Monogamia është si të përdorësh një llambë 20 vat për të lexuar. Funksionon, por nuk mjafton.” Dramaturgu John Patrick Shanley (1950-).
“U kthyem me makinë në hotel dhe thamë lamtumirë. Sa hipokrite është të lini mashkullin me të cilin dëshironi të jeni për një mashkull që nuk e dëshironi dhe më pas, në një emocion të madh, të bëni seks me atë që nuk dëshironi, ndërsa pretendoni se është ai që dëshironi. Kjo është monogami.” Autorja Erica Jong (1942-), në Frika e fluturimit (1973).
“I thashë gruas sime se po shkoja në një psikiatër. Ajo më tha se po takonte një psikiatër, dy hidraulikë dhe një banakier.” Komediani Rodney Dangerfield (1921-2004).
Kritiku i monogamisë Dan Savage thekson se deri në shekullin XX, shumica e kulturave supozonin se burrat ishin natyrshëm jo-monogamë.
Savage thekson se ne njerëzit jemi padyshim të papërsosur, por kur bëhet fjalë për ekskluzivitetin seksual, shumë kërkojnë përsosmëri.
"A nuk është koha për të rimenduar monogaminë?" pyet ai.
Sa e përhapur është tradhtia?
Tradhtia është e vështirë të hulumtohet. Pakkush e pranon me dëshirë.
Pranimet e jo-monogamisë varen nga mënyra se si studiuesit bëjnë pyetjen.
Shkencëtarët e Universitetit të Kolorados pyetën 4,800 gra të martuara në lidhje me tradhtinë gjatë vitit të kaluar duke përdorur intervista ballë për ballë dhe një pyetësor anonim. Në intervista e kanë pranuar vetëm 1 për qind, në pyetësorin anonim 6 për qind.
Ndërkohë, polemika mjegullon përkufizimin e "tradhti".
Shumica thonë se është seks me dikë tjetër përveç bashkëshortit tuaj.
Po për bashkëshortët që janë ndarë por nuk janë divorcuar? A përkufizohet tradhti çdo lloj seksi jashtë martesës? Apo thjesht seks i fshehtë? Apo vetëm seks me përfshirje emocionale? Po seksi me punonjëset e seksit? Apo njerëz gjoja heteroseksualë që janë gay, lezbike? Po sikur thjesht të flirtoni? Apo puthje?