Mesazhi 1

Ndoshta shumë prej jush e njihni historinë e dy tregtarëve që udhëtuan në Afrikë në vitin 1900. Ata u dërguan për të zbuluar nëse kishte ndonjë mundësi për të shitur këpucë atje. Të dy dërguan telegrame mbrapsht në Mançester. Njëri shkruante: “Situata është e pashpresë. Ata nuk veshin këpucë.” Ndërsa tjetri shkroi: “Mundësi e jashtëzakonshme; ata ende nuk kanë këpucë.”
E njëjta situatë, sipas Zander, është edhe në botën e muzikës klasike. Ka nga ata që mendojnë se muzika klasike është duke vdekur, por ka edhe nga ata që mendojnë se “ende nuk keni parë asgjë”.

Mesazhi 2

Besoj se këtu jeni rreth 160 persona. Sipas meje, ndoshta 45 prej jush janë absolutisht të apasionuar pas muzikës klasike. Ju e adhuroni atë: radioja juaj është gjithmonë e akorduar në kanalin e muzikës klasike, keni CD me muzikë klasike në makinë, shkoni të dëgjoni simfoni, madje mund të keni edhe fëmijë që luajnë instrumente. Nuk mund ta imagjinoni jetën tuaj pa të. Ky është grupi i parë – një grup i vogël, por i dedikuar.

Grupi i dytë është më i madh. Janë ata që nuk kanë ndonjë problem me muzikën klasike. Pas një dite të gjatë, kthehen në shtëpi, marrin një gotë verë, vënë këmbët mbi tavolinë dhe vendosin pak Vivaldi në sfond. Dhe kjo është e këndshme.

Grupi i tretë përbëhet nga ata që nuk e dëgjojnë kurrë muzikën klasike. Ajo thjesht nuk është pjesë e jetës së tyre. Mund ta dëgjojnë rastësisht në aeroport ose një fragment nga “Aida”, dhe kaq. Ky është grupi më i madh.

Pastaj është edhe grupi i katërt, një grup i vogël: ata që mendojnë se nuk kanë vesh për muzikë. Por, sipas Zander, askush nuk është vërtet “shurdh” ndaj muzikës. Ne dallojmë tonet: ndërrimi i marsheve të makinës, dialekti i një personi nga Teksasi krahasuar me dikë nga Roma, apo zëri i mamasë kur na telefonon. Ne të gjithë kemi një “vesh fantastik”.

Mesazhi 3

Tani do t’ju luaj një pjesë të mrekullueshme nga Chopin, Preludi Nr. 4. Përpara se ta luani, imagjinoni dikë që nuk është më pranë jush – një gjyshe të dashur, një mik, dikë që keni dashur shumë – dhe mbajeni mendimin për atë person ndërsa ndiqni çdo notë deri në fund. Atëherë do të dëgjoni gjithçka që Chopin ka për t’ju thënë.

Para 10 vitesh, Zander ishte në Irlandë gjatë trazirave, duke punuar me fëmijë katolikë dhe protestantë për zgjidhjen e konflikteve. Ai u luajti këtë pjesë të Chopin-it. Të nesërmen, një nga djemtë, që nuk kishte dëgjuar kurrë muzikë klasike, i tha:
“Vëllai im u qëllua vitin e kaluar dhe nuk qava për të. Por mbrëmë, kur ju luajtët atë pjesë, unë po mendoja për të, dhe lotët më rrodhën në faqe. Dhe u ndjeva mirë që munda të qaja.”
Në atë moment, Zander kuptoi se muzika klasike është për të gjithë.

Mesazhi 4

Kur isha 45 vjeç dhe kisha 20 vite që dirigjoja, kuptova papritur diçka thelbësore: dirigjenti i një orkestre nuk prodhon asnjë tingull. Ai varet për fuqinë e tij nga aftësia për t’i bërë të tjerët të fuqishëm. Ky kuptim më ndryshoi jetën.

Detyra ime, thotë Zander, është të zgjoj mundësitë tek njerëzit. Dhe mënyra për ta kuptuar nëse e ke arritur është të shikosh sytë e tyre. Nëse sytë e tyre shkëlqejnë, atëherë ke sukses. Nëse jo, pyetja që duhet të bësh është: “Çfarë po bëj unë që sytë e tyre nuk shkëlqejnë?”
Këtë mund ta aplikojmë edhe te fëmijët tanë. Suksesi, sipas tij, nuk ka të bëjë me famën apo pasurinë, por me sa shumë “sy të shndritshëm” kemi rreth vetes.

Mesazhi 5

Fjalët që themi kanë shumë rëndësi. Këtë mësim Zander e mori nga një grua që i mbijetoi Aushvicit. Ajo ishte 15 vjeç kur u nis për në kamp, ndërsa vëllai i saj ishte 8. Në tren, ajo i foli ashpër vëllait të vogël që kishte humbur këpucët. Fatkeqësisht, ai nuk mbijetoi dhe ajo nuk e pa kurrë më.
Pas luftës, ajo bëri një betim: “Nuk do t’i them kurrë askujt asgjë që nuk do të kishte peshën e diçkaje të fundit që mund t’i thuash dikujt në jetë.”

Benjamin Zander (1939) është një dirigjent anglez, aktualisht në krye të Orkestrës Filarmonike të Boston-it dhe Orkestrës Rinore Filarmonike të Boston-it, si edhe dirigjent i ftuar në orkestra në mbarë botën. Ai është duke përfunduar regjistrimin e ciklit të plotë të simfonive të Mahler-it, të cilat kanë marrë vlerësime të jashtëzakonshme, si për interpretimin e tij, ashtu edhe për materialin shpjegues që u ofron dëgjuesve një kuptim më të thellë të muzikës.

Burimi: TED Talk