Kur ditët shkurtohen dhe rutina bëhet më e ngarkuar, edhe dëshira seksuale mund të pësojë një rënie të papritur. “Sezoni i libidos së ulët” nuk është vetëm një ndjesi biologjia, humori dhe stresi sezonal ndikojnë në mënyra më të thella sesa imagjinojmë.
Me ardhjen e vjeshtës, ndryshon ritmi me të cilin jetojmë dhe perceptojmë trupin tonë. Ditët shkurtohen, drita zbehet, ritmet e verës lihen pas dhe vendin e tyre e merr rikthimi i rutinës. Pikërisht gjatë këtij kalimi sezonal, shumë njerëz vërejnë një ndryshim të lehtë por real: uljen e dëshirës seksuale.
Pas muajsh energjie, dielli dhe lëvizjesh në natyrë, vjeshta sjell një instinkt natyror rikthimi tek vetja, pushim dhe introspeksion. Nëse vera ndez libidon me dritë, kontakt dhe liri, muajt e ftohtë e ngadalësojnë trupin dhe e njëjta gjë ndodh me dëshirën seksuale.
Kjo nuk është thjesht përshtypje, por një fenomen që ekspertët e quajnë “low libido season”: periudha e vitit kur organizmi i përshtatet ndryshimeve të jashtme duke reduktuar spontanisht stimulimin erotik.
Ana biologjike e uljes së dëshirës seksuale
Dëshira nuk është një ndërprerës që ndizet dhe fiket. Ajo është rezultat i një ekuilibri të ndërlikuar hormonesh, neurotransmetuesish dhe stimujsh shqisorë. Me fjalë të tjera, dëshira seksuale është kimikë dhe vjeshta e ndryshon këtë kimikë.
Me reduktimin e orëve të dritës, truri prodhon më pak serotoninë dhe dopaminë, molekulat kyçe që rregullojnë kënaqësinë, motivimin dhe humorin. Më pak dritë = më pak neurotransmetues = më pak nxitje për stimul, afrim apo seks.
Në të njëjtën kohë, rritet prodhimi i melatoninës, hormonit të gjumit, i cili e ngadalëson reagimin seksual dhe e bën trupin më të prirur për pushim sesa për aktivitet erotik.
Një studim i Frontiers in Behavioral Neuroscience tregon se ndryshimi i dritës ndikon drejtpërdrejt në qarkullimin dopaminergjik të trurit, duke reduktuar reagimin ndaj stimujve erotikë. Truri sillet sikur të ishte në një ditë të vrenjtur: ngadalësohet dhe ruan energji.
Edhe hormonet ndjekin të njëjtin cikël. Studime të ndryshme tregojnë se testosteroni, i rëndësishëm si për burrat edhe për gratë, bie lehtë gjatë vjeshtës dhe dimrit si pasojë e mungesës së dritës. Nuk është një rënie e menjëhershme, por një zbritje graduale që ul ndjeshmërinë ndaj afshit dhe vështirëson “hyrjen në humor”.
Në të njëjtën kohë, metabolizmi ngadalësohet, trupi fokusohet në funksione jetike gjumë, ruajtje energjie, termoregulim dhe interesimi për seksin zhvendoset më poshtë në listë. Një mekanizëm i lashtë, thuajse instinktiv, për ruajtjen e energjisë.
Stresi, gjumi dhe lodhja mendore: sabotuesit e padukshëm
Por nuk është vetëm biologjia. Mendja ka po aq ndikim.
Vjeshta përkoincidon me rikthimin e përgjithshëm: detyra, afate, përgjegjësi, ritëm intensiv. Gjatë stresit, trupi lëshon kortizol, hormon që frenon prodhimin e hormoneve seksuale. Mesazhi i trurit është i qartë:
“Nuk është koha për kënaqësi, është koha për mbijetesë.”
Gjithashtu, ditët e shkurtra dhe mungesa e dritës nxisin shfaqjen e SAD (Seasonal Affective Disorder), një formë depresioni sezonal që prek deri në 10% të popullatës. Simptomat apati, ulje e motivimit, trishtim i lehtë ndikojnë drejtpërdrejt në libidon.
Dhe pastaj është lodhja mendore, ajo që nuk zhduket me një gjumë të mirë. Teprica e detyrave, mungesa e pushimit të vërtetë, pamundësia për të “fikur” mendjen… janë ndër arsyet më të zakonshme të uljes së dëshirës seksuale gjatë gjithë vitit.
Si ta rindezim dëshirën seksuale (pa e detyruar)
Rregulli i parë: mos e shihni uljen e libidos si dështim.
Dëshira është ciklike, e ndryshueshme dhe e ndjeshme ndaj emocioneve, jetës dhe trupit.
Për të luftuar uljen e dëshirës në vjeshtë, trupi duhet rirregulluar me ritmet natyrore, jo detyruar.
Disa mënyra të thjeshta, por të fuqishme:
1. Drita natyrale
Edhe 10 minuta në ditë rrisin serotoninë dhe ulin melatoninën. Përmirësojnë humorin, gjumin dhe disponimin seksual.
2. Aktivitet fizik i lehtë
Ecje, yoga, ushtrime të buta rrisin qarkullimin, energjinë dhe endorfinat. Dhe endorfinat janë aleatët më të mirë të libidos.
3. Më shumë lidhje emocionale
Studimet në The Journal of Sex Research tregojnë se intimiteti emocional shikimet, përkëdheljet, bisedat rrisin oksitocinën, hormonin e lidhjes dhe dëshirës.
4. Pushim dhe qetësim mendor
Sa më pak truri të jetë në “modalitetin mbijetesë”, aq më lehtë rilind dëshira.
