Është një hapësirë digjitale ku mund të rriten intuitat dhe projektet personale. Në vend që të rrëshqasësh nëpër rrjete sociale në mënyrë pasive, bëhet një cep ku i çon përpara idetë dhe i lë të lulëzojnë kreativitetin. Për këtë flet Debora Montoli, organizatore profesionale e specializuar në organizim digjital.

Ideja është e thjeshtë, por mund të jetë një kthesë. Quhet “digital garden”: imagjino një hapësirë ku secili kultivon një projekt si të dojë, një faqe ku shënon ide dhe i lë të marrin formë, si në një kopsht. Por, si çdo kopsht, kërkon kujdes: metaforikisht duhet plehëruar, ujitur, krasitur. Ditë pas dite, me këmbëngulje dhe durim.

Kështu, hap një faqe dhe vendos një titull, edhe vetëm aq. Ditën tjetër kthehesh te e njëjta faqe dhe shton një link, ndoshta një imazh, një përshkrim, një video, çfarë të duash. Në vend që të shpërndajmë energjitë në rrjedhën pa fund të rrjeteve sociale apo në “scroll”-in që ha kohën, mësojmë t’i kushtohemi diçkaje konstruktive dhe stërvitim fokusin.

Në thelb, kjo i ngjan motos së vjetër latine “Nulla dies sine linea”, “asnjë ditë pa një vijë”, të cilën shkrimtari romak Plini Plaku ia atribuonte piktorit grek Apel: thuhet se ai nuk linte të kalonte asnjë ditë pa vizatuar të paktën një vijë në veprat e tij, për të mbajtur ushtrimin dhe për të arritur nivelin më të lartë në artin e vet.

Mjafton një vijë. Nuk ka rregull të ngurtë: secili gjen mënyrën e vet, mjafton që hyrja te “digital garden” të jetë e lehtë dhe e menjëhershme. Dikush zgjedh një aplikacion, si Obsidian apo Roam Research; dikush tjetër preferon një dokument në Word apo shënimet në telefon. Mjafton një hapësirë ku të shënosh hapat e mendimit, ku të rritet një projekt, qoftë shkrimi i një libri, zhvillimi i një strategjie marketingu, krijimi i një start up-i, përgatitja e një leksioni, ose thjesht mbledhja e gjërave që të pëlqejnë, si një moodboard.

Ka edhe njerëz që i bëjnë publike “kopshtet” e tyre edhe kur janë ende në proces, ndërsa të tjerë i mbajnë krejt private. Për disa, këto hapësira digjitale kthehen në një port të sigurt, ku strehohen dhe i japin liri intuitave.

Megjithatë, ky sistem duket se jep fryte. Këtë e konfirmon Debora Montoli, organizatore profesionale e specializuar në organizimin digjital.

Cili është hapi i parë për të nisur një “digital garden”?
Hapi i parë praktik është të zgjedhësh një mjet të vetëm që funksionon në të gjitha pajisjet që përdor. Nuk ka nevojë të mendosh gjatë ose të provosh çdo mjet të mundshëm në kërkim të përsosmërisë. Zgjidh një aplikacion shënimesh që të pëlqen, që i përshtatet prirjeve të tua natyrore, për shembull nëse preferon të përdorësh zërin, të vizatosh apo të shkruash, dhe që të lejon të krijosh lidhje mes shënimeve, si Obsidian, Notion, Evernote ose Apple Notes. Pastaj mbill “farën” e parë.

Sa kohë duhet t’i kushtohet minimalisht?
Jo shumë. Mund të nisësh me pak. Mjafton të shkruash një shënim të shkurtër, edhe vetëm dy rreshta, për të kapur një ide ose një citat. Duke qenë se natyra e kopshtit është kujdesi, më e rëndësishme është t’i rikthehesh periodikisht shënimeve për të hequr të tepërtat, për të rregulluar lidhjet dhe për të thelluar temat më të vlefshme. Si shumica e zakoneve të mira, funksionon më shumë me qëndrueshmëri sesa me sasi, dhe të lejon të përfitosh nga rastësitë e dobishme, kur zbulon lidhje të reja e të papritura.

Çfarë afati duhet t’i vendosësh vetes për të përfunduar një projekt?
Digital garden, nga përkufizimi, nuk ka afate dhe as një gjendje përfundimtare. Ndryshe nga një blog apo një artikull i mbyllur, është një proces në zhvillim të vazhdueshëm, ku mendimi mund të mbijë pa presionin e përsosmërisë ose të detyrimit për ta “mbyllur”. Sa herë që do të mbetesh pa ide për projekte që kanë afate, mund të hysh te kopshti yt i mirëmbajtur dhe të gjesh ide që e kanë kaluar tashmë filtrin e parë të vëmendjes sate. Pikërisht aty mund të gjesh diçka të bukur dhe, ndoshta, të dobishme për ty.

A vlen për çdo temë apo ka disa më të përshtatshme se të tjerat?
Vlen për gjithë dijen tënde. Është një hapësirë personale e projektuar për të pritur intuitat, interesat dhe idetë e tua, farat, duke u lejuar të rriten, të lidhen mes tyre dhe të ndryshojnë me kohën, pavarësisht temës. Funksionon veçanërisht mirë me gjithçka që të ndez sytë.

A ka ndonjë shembull që rekomandon si referencë?
Sipas Montoli, disa prej figurave më të rëndësishme për ta kuptuar konceptin janë Mark Bernstein, me esenë Hypertext Gardens, Mike Caulfield, i cili dalloi “kopshtin” nga “rrjedha”, si dhe Maggie Appleton, që i dha një kornizë etike. Si frymëzim i përgjithshëm përmendet edhe qasja krijuese e Austin Kleon përmes librave dhe newsletter-it të tij.