Prindërit po i dërgojnë fëmijët në kampe që ua heqin telefonat për t’i mësuar komunikimin dhe gjumin e rregullt; kushtojnë deri rreth 2?000 dollarë në javë.
Kampet “pa ekrane” po bëhen një zgjedhje gjithnjë e më e preferuar nga prindërit që duan t’u ofrojnë adoleshentëve një shkëputje të shëndetshme nga varësia ndaj teknologjisë. Në këto programe—që kushtojnë deri rreth 2?000 dollarë në javë—telefonat, tabletët dhe laptopët merren që në hyrje. Në vend të ekranit, fëmijët përballen me sfida reale: të flasin sy më sy, të bashkëpunojnë, të menaxhojnë mërzinë dhe të strukturojnë ditën pa ritmin e lajmeve dixhitale.
Struktura e ditës është e qëndrueshme dhe e parashikueshme: zgjimi herët, aktivitet fizik në natyrë (nga ecjet në pyll deri te sportet ekipore), punë në grup, detyra krijuese (pikturë, shkrim, muzikë), orare fikse për ushqim dhe një rutinë të rregullt gjumi. Ky ritëm i ngadalësuar synon të rikthejë kontaktin me trupin, ritmet biologjike dhe fokusin e humbur. Instruktorët dhe psikologët që shpesh përfshihen në këto kampe e shohin mungesën e telefonit si një “dritare” për të mësuar aftësi sociale: si të dëgjosh, si të ndërhysh pa agresivitet, si të mbash një bisedë pa u mbështetur te meme-t apo videot virale.
Përfitimet shkojnë përtej komunikimit. Shumë adoleshentë përjetojnë përmirësim të menjëhershëm të gjumit: pa ekspozim ndaj dritës blu në mbrëmje dhe me aktivitet fizik gjatë ditës, fillojnë të flenë më shpejt dhe më thellë. Po ashtu, zvogëlohen nivelet e ankthit të lidhur me mediat sociale—ajo ndjesi e përhershme krahasimi dhe frika se po humbasin diçka (FOMO). Kampet krijojnë një hapësirë ku presioni i “performancës online” zhduket dhe adoleshentët mund të eksperimentojnë me role të reja në një komunitet të vogël, fizik, ku reagimet janë të menjëhershme dhe autentike.
Sigurisht, ky model ngre edhe dilema: a është zgjidhje afatgjatë një kamp i shtrenjtë një- ose dy-javor apo thjesht një “pauzë luksoze”? Kritikët thonë se, pa ndryshime në kulturën familjare dhe pa vendosur kufij të qëndrueshëm në shtëpi, adoleshentët ka gjasa të kthehen shpejt tek të njëjtat zakone. Prandaj, shumë kampe përfshijnë edhe sesione me prindërit: udhëzime për të vendosur “zona pa ekran” në shtëpi, për të modeluar sjellje të shëndetshme digjitale dhe për të ruajtur rutinat e gjumit.
Për prindërit që mendojnë ta provojnë, pyetjet kryesore janë: çfarë filozofie ka kampi (terapeutike, edukative, aventure)? Sa i trajnuar është stafi për çështje emocionale dhe sociale? A ofrohet ndjekje pas kampit për të mos humbur rezultatet? Një tjetër element praktik është transparenca: si monitorohet progresi, si komunikohen raportet me familjen dhe çfarë rregullash ka mbi privacinë dhe disiplinën?
Në fund, kampet “pa ekrane” nuk janë thjesht modë; ato pasqyrojnë një nevojë të prekshme: rikthimin e adoleshentëve te ritmet natyrore, te dialogu i vërtetë dhe te gjumi i shëndetshëm. Investimi financiar mund të jetë i lartë, por vlera e vërtetë qëndron te modelimi i sjelljeve të reja që mund të mbahen gjallë në përditshmëri—pasi ekrani të rikthehet në duar, por me kufij të qartë dhe me vetëdije të re.
Photo Credits (KATRIN BOLOVTSOVA):
https://www.pexels.com/photo/campers-eating-food-while-sitting-on-the-ground-5037002/
