Imazhi, "We can do it!" (Ne mund t'ia dalim!), 1943, J. Howard Miller
1 Maji, i njohur botërisht si Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve, është një nga ngjarjet më të rëndësishme historike që nderon luftën dhe arritjet e klasës punëtore në të gjithë botën.
Kjo ditë përkujton sakrificat, përpjekjet dhe të drejtat e fituara në shekuj përmes lëvizjeve sindikale dhe protestave për kushte më të mira pune dhe dinjitet njerëzor.
Origjina historike
Lindi si përkujtim i protestave të punëtorëve në Çikago (SHBA) më 1 maj 1886, të cilët kërkonin orar pune 8-orësh.
Protestat përfunduan me përleshje të dhunshme dhe burgosje të organizatorëve, disa prej të cilëve u dënuan me vdekje dhe u shpallën më pas “martirët e Çikagos”.
Simbol i të drejtave të punës
1 Maji u bë simbol i luftës për të drejta si: paga e drejtë, orari i rregullt i punës, sigurimet shoqërore dhe siguria në vendin e punës.
Sot, në shumë vende të botës është ditë zyrtare pushimi dhe solidariteti për punëtorët.
Përkujtimi sot
Në shumë vende, 1 Maji shoqërohet me manifestime, marshime sindikale, tubime dhe fjalime publike për të riafirmuar të drejtat e punëtorëve dhe për të adresuar sfidat e reja që vijnë nga globalizimi, automatizimi dhe pasiguritë ekonomike.
Në vendet me demokraci të konsoliduar, kjo ditë është një ditë reflektimi dhe respekti për të gjithë ata që punojnë për të ndërtuar shoqëri më të drejta.
1 Maji në Shqipëri
Shqipëria e ka njohur zyrtarisht 1 Majin që në kohën e komunizmit si festë të punëtorëve.
Edhe pas viteve '90, ajo mbetet ditë pushimi kombëtare, edhe pse nuk përkujtohet me të njëjtin organizim masiv si në vendet me traditë sindikaliste të fortë.
1 Maji është më shumë se një ditë pushimi — është një kujtesë se çdo e drejtë e fituar është rezultat i përpjekjes dhe bashkimit. Në një botë pune që ndryshon me ritme të shpejta, vlerësimi për punën dhe njeriun që e bën atë mbetet thelbësor.
