Në epokën digjitale, ku çdo moment i jetës ndahet në foto e video, shpesh ndjehemi të fiksuar pas imazhit që tjerët krijojnë në rrjetet sociale. Kur scroll-ojmë në Instagram, Facebook apo TikTok, shohim fytyra të rregulluara, trupa të përsosur dhe arritje të shkëlqyera. Këto përballje të pandërprera me “standardin online” krijojnë një ndjenjë mungese dhe presioni për t’u dukur ose jetuar njësoj. Ndërkohë, algoritmi na ofron më shumë nga ajo për të cilën jemi ndjerë keq—p.sh. paraqitje perfekte—duke ushqyer vijueshmërisht krahasimet e pafavorshme.
Krahasimet e tilla injektojnë pasiguri për pamjen trupore: shkencërisht, pamjet e përshtatura (me filtre, photoshop, “beauty mode”) ndikojnë te perceptimi ynë, duke e bërë trurin të besojë se “të gjithë janë më tërheqës, përveç meje”. Me kalimin e kohës, vetëbesimi qëndron në varësi të numrit të “pëlqimeve” dhe komentet pozitive, ndryshe nga vetëvlerësimi i brendshëm. Kjo varet nga një cikël i pafund i shpërndarjes së përmbajtjeve që rrit ndjesinë e pa-mjaftueshmërisë dhe ankthin për të mos “mbetur pas”.
Si të krijojmë kufij për të mbajtur mendjen të shëndetshme
1. Përcaktoni orare pa ekran. Zgjidhni intervale të caktuara gjatë ditës—p.sh. në mëngjes gjatë mëngjesit, gjatë ushqimeve apo një orë para gjumit—në të cilat shmangni plotësisht aplikacionet e rrjeteve sociale. Kjo i lejon mendjes të “rilidhet” me ritmet natyrore dhe të mos shkaktojë varësi nga stimuli i vazhdueshëm.
2. Kurtoni llogaritë që ndiqni. Bëni “pastrim dixhital” duke ndjekur vetëm profilë që ju motivojnë, ju edukojnë ose ju bëjnë të ndiheni mirë. Ç’follow profilët që krijojnë ankth, presion trupor ose krahasime të panevojshme. Një “feed” pozitiv e përforcon vetëbesimin, pasi shihni modele reale dhe shumësie të bukurisë.
3. Praktikoni vetë-krahëtim të ndërgjegjshëm. Kur ndjeni presion për t’u krahasuar, ndaloni scroll-imin dhe përdorni një metodë të thjeshtë “stop-and-breathe”. Merrni 3 frymëmarrje të thella, reflektoni “Çfarë kam arritur unë sot?” dhe rikthehuni te lista e arritjeve personale—qoftë suksesi në punë, një hap i vogël për vetëkujdesin ose një moment cilësor me familjen.
4. Vendosni afate ditore të përdorimit. Shumica e telefonave e lejojnë monitorimin e kohës në aplikacione. Caktojeni një limit ditor për rrjetet sociale (p.sh. 30 minuta) dhe përgjigjuni me përgjegjësi. Kur afati mbaron, fikni njoftimet ose aktivizoni modalitetin “mos ndërprerje”.
5. Zëvendësoni me përvoja reale. Vendosni një “ritual të zëvendësimit”: kur të ndjeni nevojën për të check-uar rrjetet, shkoni për një shëtitje të shkurtër, lexoni një poezi, bisedoni me një mik me zë ose shkruajni në ditar. Këto aktivitete rikthejnë kontaktin e vërtetë social dhe ndihmojnë në ndërtimin e vetëvlerësimit të bazuar te përvoja reale.
6. Ndani sfidat dhe mbështetuni te komuniteti. Flisni hapur me miqtë ose familjarët për ndjesitë që krijojnë rrjetet sociale. Vetëm fakti që e ndani shqetësimin, ndihmon të ndjeheni më pak të vetmuar. Mund të krijoni një grup mbështetës ku secili tregon “unfollow”-et e reja, strategjitë e digital detox-it ose arritjet personale pa pasur nevojë për “likes”.
Duke ndjekur këto hapa, kujdesi për vetveten digjitale bëhet një praktikë e përditshme. Kur vendosni kufij të qartë, krijoni hapësirë për vetëdijen e vërtetë dhe vetëvlerësimin që buron nga arritjet reale, jo nga imazhet e rregulluara.
Photo Credits (Edmond Dantès):
https://www.pexels.com/photo/a-woman-looking-at-her-phone-4345410/
