A jetojmë në realitet apo në një version të realitetit që ne vetë e krijojmë? Pyetje që filozofia e ka bërë që në fillimet e saj, por që mbetet po aq e gjallë sot – në një epokë ku çdo njeri jeton në një botë të ndërtuar nga perceptimet, ndjenjat dhe përvojat e veta. Sepse ndoshta e vërteta nuk është një, por aq sa janë sytë që e shohin.
Realiteti si pasqyrë e brendshme
Ne mendojmë se e shohim botën ashtu siç është, por në të vërtetë e shohim ashtu siç jemi. Çdo përvojë, çdo ndjenjë, çdo kujtim krijon një filtër përmes të cilit perceptojmë gjithçka rreth nesh. Kur jemi të lumtur, bota duket e ndriçuar; kur jemi të lënduar, edhe drita duket më e zbehtë. Kështu, realiteti nuk është një tablo e qëndrueshme, por një pasqyrë që reflekton gjendjen tonë të brendshme.
E vërteta personale
Secili nga ne ka një “të vërtetë personale” – një sistem bindjesh, përjetimesh dhe përkufizimesh që formësojnë mënyrën si e kuptojmë jetën. Kjo e vërtetë nuk është domosdoshmërisht absolute, por autentike. Ajo vjen nga historia jonë, nga gëzimet dhe plagët që kemi mbartur, nga mënyra si duam dhe si frikësohemi. Prandaj, kur dy njerëz përjetojnë të njëjtin realitet në mënyra të ndryshme, asnjëri nuk gabon – thjesht jeton në të vërtetën e vet.
Iluzioni që na mbron
Iluzioni nuk është gjithmonë mashtrim; ndonjëherë është mburojë. Ai na ndihmon të përballojmë realitetin, të ruajmë shpresën, të gjejmë kuptim në kaos. Njeriu ka nevojë të besojë në diçka përtej së dukshmes, në një ëndërr, në një interpretim që i jep jetës ngjyrë. Iluzioni bëhet i rrezikshëm vetëm kur e zëvendëson të vërtetën, kur na bën të humbasim kontaktin me realen.
Balanca mes perceptimit dhe realitetit
Arti i të jetuarit qëndron në aftësinë për të dalluar midis asaj që ndjejmë dhe asaj që është. Të dimë kur emocionet tona po ngjyrosin realitetin dhe kur realiteti po formëson emocionet tona. Të kuptojmë se edhe pse nuk mund ta kontrollojmë gjithmonë botën, mund të ndryshojmë mënyrën si e shohim atë.
Në fund, ndoshta e vërteta dhe iluzioni nuk janë kundërshtarë, por bashkëudhëtarë. Njëra na mban të lidhur me tokën, tjetra na mëson të ëndërrojmë. Dhe mes tyre, diku në mes të reales dhe imagjinatës, qëndron jeta – me gjithë bukurinë, paqartësinë dhe misterin e saj.
Photo by R. Swafford: https://www.pexels.com/photo/human-eye-closeup-photo-801867/
