Në një botë që e mat lumturinë me bollëk, famë dhe arritje, mësimi i Epikurit vjen si një frymë qetësie: jeta e mirë nuk kërkon shumë, por kërkon mençuri. Ai nuk predikonte luksin, as kënaqësinë e shfrenuar, por artin e masës – një mënyrë të jetuari që ushqen shpirtin, jo vetëm trupin. Për të, lumturia nuk gjendet në tepricë, por në ekuilibër, në aftësinë për të ndier mjaftueshmërinë.
Kënaqësia që lind nga thjeshtësia
Epikuri besonte se njeriu është i lumtur kur është i lirë nga frika dhe dhimbja. Ai ndante dëshirat në tri kategori: ato natyrore dhe të domosdoshme (si ushqimi, miqësia, siguria), ato natyrore por jo të domosdoshme (si shijet, rehatia, kënaqësitë estetike) dhe ato të kota (si pasuria e tepërt, pushteti, fama). Vetëm duke dalluar këto, njeriu mund të çlirohet nga lakmia dhe ankthi. Në thelb, Epikuri na mëson se nuk jemi të pasur kur kemi shumë, por kur na mjafton ajo që kemi.
Paqja e mendjes – lumturia e vërtetë
Sot, psikologjia moderne e mirëqenies shkon në të njëjtën rrugë: lumturia nuk vjen nga posedimi, por nga qetësia e mendjes. Të jesh mirë me veten, të mos sundohesh nga dëshirat, të mos jetosh në garë me të tjerët – kjo është gjendja që sjell lumturi të qëndrueshme. Epikuri do ta quante këtë “ataraksi” – paqe e brendshme, mungesë frike, pranim i jetës ashtu siç është.
Të jetosh me pak, por me kuptim
Mësimi epikurian nuk është thirrje për varfëri, por për lirimin nga varësia ndaj gjërave të panevojshme. Sa më shumë kërkojmë, aq më shumë humbasim qetësinë. Sa më shumë kemi, aq më shumë frikë kemi për të humbur. Ndërsa ai që jeton thjeshtë, gëzon çdo ditë me mirënjohje, pa ankth, pa krahasime, pa nevojë për të provuar asgjë.
Në fund, Epikuri na kujton se arti i të jetuarit nuk qëndron në grumbullimin e gjërave, por në ndjesinë e mjaftueshmërisë. Lumturia e vërtetë nuk është një majë për t’u arritur, por një kopsht për t’u kultivuar – me pak, por me dashuri, me qetësi dhe me vetëdije. Dhe ndoshta, pikërisht në thjeshtësi, gjendet forma më e lartë e pasurisë njerëzore.
