Kur hynë për herë të parë në treg, linjat ajrore ‘low cost’ u dukën si një revolucion i vërtetë: dukej e pabesueshme të arrije në një kryeqytet europian me disa dhjetëra euro. Me kalimin e viteve, megjithatë, tarifat e ulëta janë shoqëruar me një ulje progresive të shërbimeve dhe me futjen e një sërë kostosh shtesë, madje edhe për bagazhin e dorës.
Dikur shqetësoheshim vetëm mos na e kalonte valixhja disa centimetra nga masa e lejuar; sot, te shumica e kompanive ‘low cost’, për ta marrë me vete në kabinë duhet të paguash ekstra mbi çmimin fillestar të biletës.

Sa kushtojnë në të vërtetë sot fluturimet low cost?
Një analizë e fundit e Altroconsumo, e realizuar mes prillit dhe majit 2025 mbi 60 fluturime dhe pesë kompani kryesore low cost (easyJet, Ryanair, Wizz Air, Vueling, Volotea) në destinacione pushimesh italiane dhe europiane, tregon se sapo shtohen shërbimet “ekstra” (bagazhi i dorëzimit, trolley në kabinë, zgjedhja e vendit), çmimi mesatar katërfishohet, me një rritje rreth +300% krahasuar me tarifën fillestare.

Pra, a ka mbetur vetëm një çantë e vogël poshtë sediljes si e vetmja gjë që mund ta marrim falas në avion?
Propozimi i ministrave të transportit të BE-së synon të rregullojë më qartë çështjen e bagazhit të dorës, por në fakt legjitimon praktikisht atë që shumë kompani ‘low cost’ dhe jo po bëjnë prej vitesh. Për miratimin përfundimtar do të duhet ende kohë dhe për verën 2026 nuk pritet ndonjë ndryshim.

Sipas Altroconsumo, shërbimet shtesë të shumë kompanive low cost (bagazhi i dorëzimit, zgjedhja e vendit, priority boarding) mund të peshojnë në çmim më shumë se vetë bileta: në disa raste rritja ka arritur deri në +386% mbi çmimin bazë.

Edhe platforma ndërkombëtare AirAdvisor, që ndihmon pasagjerët të marrin dëmshpërblime për vonesa, anulime apo bagazhe të humbura, ka analizuar tarifat shtesë shpesh të debatueshme. Ndër to, rasti i Ryanair që tarifon ekstra prindin që kërkon të sigurojë një vend uljeje pranë fëmijës së tij. Nëse harron të bësh check-in online, me disa ‘low cost’ mund të paguash deri në 55 €. Ryanair kishte futur edhe një “gjobë” prej 20 € për ata që harronin të printonin kartën e imbarkimit (masë që pritet të hiqet në fund të vitit, pas kritikave të shumta).

Pyetja e vërtetë është: a janë ende kaq të leverdishme fluturimet low cost?

Së pari, vlen të kujtohet një rregull i përgjithshëm: kur diçka kushton shumë pak, dikush tjetër po paguan në vendin tonë. Në këtë rast, shpesh janë pagat e ulëta të punonjësve.
Një sondazh i Money.it tregon se rrogat e stjuardesave dhe stafit të kabinës në linjat low cost janë dukshëm më të ulëta se në kompanitë tradicionale.

A do të udhëtojmë ende “low cost”?
Përgjigjja e sinqertë është: jo në të njëjtën kuptim si dikur. Në dy-tre vitet e fundit, koncepti është ngushtuar shumë. Nëse llogarisim çmimet e fluturimeve, restoranteve dhe hoteleve, bëhet gjithnjë e më e vështirë të kursesh vërtet. E megjithatë, dëshira për të udhëtuar mbetet.

Na pëlqen të besojmë se një biletë 30-euroshe është prova se udhëtimi është i përballueshëm për të gjithë. Por pas atij çmimi fshihet një sistem që, në fund të llogarive, nuk është gjithmonë as kaq i lirë, as kaq i qëndrueshëm.

Fluturimet ‘low cost’ e kanë bërë botën më të afërt, por edhe më të brishtë: kanë shumëfishuar mundësitë dhe, njëkohësisht, flukset e turistëve, duke kontribuar pa dashje te overtourism, që sot rrezikon vetë cilësinë e udhëtimit.
Ndoshta liria e vërtetë nuk është të vraposh nga një aeroport te tjetri, por të zgjedhësh me më shumë vetëdije ku dhe si udhëton edhe nëse kjo do të thotë të paguash pak më shumë.